Από τις στέπες τις τσαρικής Ρωσίας μέχρι το γυμναστήριο της περιοχής σου, το kettlebell έχει γυμνάσει εκατομμύρια άντρες. Ηρθε και η δική σου σειρά.
Μπορεί στο χώρο του fitness να έχουν ανακαλυφθεί καινούργιοι τρόποι προπόνησης, αλλά ορισμένα είδη παραμένουν τα αποτελεσματικότερα, ξαναγίνονται μόδα και προσελκύουν το ενδιαφέρον των ασκούμενων. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το kettlebell. Το έχεις δει σίγουρα στα γυμναστήρια: μία μεταλλική μπάλα με κυκλική λαβή. Σίγουρα όμως δεν θα ήξερες ότι υπάρχει εδώ κι αιώνες.
Οι ρίζες του kettlebell ακόμη αποτελούν μυστήριο. Αν και το kettlebell πρωτοεμφανίζεται σαν λήμμα σε ρώσικο λεξικό το 1703, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι αρχαίοι Ελληνες αθλητές το χρησιμοποιούσαν υπό άλλες μορφές, όπως μεγάλες πέτρες ή βράχοι, στην προπόνηση των δυναμικών αθλημάτων και ως μέρος άτυπων διαγωνισμών επίδειξης δύναμης στην Αρχαία Ολυμπία. Παρ’ όλα αυτά, είναι ευρύτερα αποδεκτό ότι η Ρωσία είναι η χώρα, η οποία ανέδειξε την εκγύμναση με kettlebell στη σημερινή της μορφή.
Τον 17ο αιώνα, στη Ρωσία τα kettlebell χρησιμοποιούνταν ως σταθμά στις αγορές για τη ζύγιση αγαθών. Μετά κάποιοι άρχισαν να γυμνάζονται ρίχνοντάς τα όσο πιο μακριά γίνεται και να κάνουν διαγωνισμούς επίδειξης δύναμης. Ο κάθε Ρώσος άντρας με αξιοσημείωτη δύναμη επικαλούνταν girevik, δηλαδή kettlebell άντρας. Εν τω μεταξύ, ολοένα και περισσότεροι Ρώσοι παλαιστές ξεκίνησαν να εξασκούνται με αυτό, αναδεικνύοντάς το ως πολύτιμο εργαλείο για την ανάπτυξη της δύναμης, της αντοχής και της εκρηκτικότητάς τους. Σύντομα, ο τσάρος της Ρωσίας το αναγνώρισε ως εργαλείο εκγύμνασης του λαού. Τα kettlebell καθιερώθηκαν ευρέως στην εκγύμναση των Ρώσων και αποτέλεσαν ζήτημα περηφάνιας και σύμβολο δύναμης. Αποτέλεσαν βασικό μέσο προπόνησης των αθλητών της άρσης βαρών, του στρατού και των ειδικών δυνάμεων, καθώς και των αθλητών ολυμπιακών αθλημάτων.
Το 1974, τα kettlebell αναγνωρίστηκαν επισήμως ως εθνικό άθλημα της Ρωσίας. Είναι αξιοσημείωτο ότι, το 1980, η ρωσική ομάδα στίβου προπονήθηκε αποκλειστικά με kettlebell και σάρωσε τα χρυσά ολυμπιακά μετάλλια σε όλα τα αγωνίσματα ρίψεων, ενώ το 1981 η ρωσική κυβέρνηση με επίσημη εντολή ζήτησε από τους Ρώσους πολίτες να προπονηθούν με kettlebell, για να αυξηθεί η παραγωγικότητα της χώρας και να μειωθούν τα ιατροφαρμακευτικά έξοδα. Οι ειδικές δυνάμεις και ο στρατός της Ρωσίας δεν εξετάζουν τους στρατιώτες με κλασικές κάμψεις, αλλά με kettlebell snatches των 24 κιλών.
Ενας άνθρωπος, όμως, συνέβαλε όσο κανένας άλλος ως προς την εξάπλωσή τους σε όλο τον κόσμο. Το 1998, ο Pavel Tsatsouline, κορυφαίος γυμναστής και εκπαιδευτής των Spetznaz (οι ρωσικές ειδικές δυνάμεις), μετανάστευσε στην Αμερική, όπου διέδωσε την τεχνική της προπόνησης με kettlebell και την έκανε γνωστή στο ευρύτερο κοινό. Από τότε, στις ΗΠΑ η προπόνηση με kettlebell έφερε επανάσταση στο χώρο της γυμναστικής και του αθλητισμού. Πολλοί επώνυμοι και σταρ του Χόλιγουντ, όπως ο Σιλβέστερ Σταλόνε, η Τζένιφερ Λόπεζ, η Πενέλοπε Κρουζ, ο Τομ Κρουζ, έχουν ενσωματώσει τα kettlebell, λίγο ή πολύ, στο πρόγραμμα προπόνησής τους. Κυρίως, όμως, χρησιμοποιούνται από τις ειδικές δυνάμεις του στρατού και του ναυτικού, από αθλητές βαρέων αθλημάτων, αμερικανικού ποδοσφαίρου και NBA. Μεγάλοι προπονητές έχουν αναδειχθεί στα μεγαλύτερα ονόματα ανάμεσα στους personal trainer στην Αμερική μέσω της τεχνικής των kettlebell, όπως ο Steve Cotter και ο Mike Mahler, μαθητές του Tsatsouline και σπουδαίοι γυμναστές. Επίσης, πάρα πολλοί επαγγελματίες αθλητές τα έχουν βάλει στην προπόνηση τους κι έχουν δει θεαματική πρόοδο στις αθλητικές τους ικανότητες. O Tsatsouline έχει προπονήσει με επιτυχία κορυφαίους αθλητές και προπονητές, μεταξύ αυτών, ο Joe Lauzon (αθλητής MMA), η παγκόσμια πρωταθλήτρια στο στίβο Allyson Felix, ο κορυφαίος powerlifter Donnie Thompson και πολλοί άλλοι. Μέσω της πρώτης του σχολής δύναμης RKC (Russian Kettlebell Challenge), αλλά και της τωρινής του (StrongFirst), έχει διδάξει την προπόνηση με kettlebell στην Ευρώπη κι έχει οργανώσει σεμινάρια και εξετάσεις πτυχίων προπονητή.
Πλέον τα περισσότερα γυμναστήρια της Ευρώπης χρησιμοποιούν και διδάσκουν τα kettlebell. Στην Ελλάδα υπάρχουν λίγοι πιστοποιημένοι γυμναστές kettlebell και o personal trainer Aντώνης Νισκόπουλος είναι ένας από αυτούς. «Οταν τα πρωτοδοκίμασα, μου έκαναν τρομερή εντύπωση, οπότε αποφάσισα να μάθω πιο πολλά» σου λέει ο Νισκόπουλος, που διατηρεί και την ιστοσελίδα strengthskill.com. Γι’ αυτόν το λόγο πήγε στη Βιτσέντζα της Ιταλίας, για να παρακολουθήσει σεμινάριο στα kettlebell, με εκπαιδευτή τον Fabio Zonin, κορυφαίο προπονητή σε αυτά. «Το σεμινάριο ήταν αρκετό για να αγαπήσω τα kettlebell και να συνειδητοποιήσω ότι μου ταίριαζε απόλυτα ως μέθοδος εκγύμνασης και προπόνησης». Τα πλεονεκτήματά τους, σημειώνει ο Νισκόπουλος, είναι πάρα πολλά, από κάθε πλευρά: αναπτύσσουν την εκρηκτική και τη μέγιστη δύναμη, βελτιώνουν την αερόβια ικανότητα και αντοχή, καθώς και την αναερόβια ικανότητα. Επιδρούν θετικά στην καρδιοαναπνευστική αντοχή και δημιουργούν αλλαγές στη μυοσκελετική σύνθεση του σώματος. Επίσης, προκαλούν την αύξηση του μεταβολισμού, λόγω της υψηλής έντασης, αυξάνοντας το VO2max, αναπτύσσουν την ισορροπία, τη μυϊκή συναρμογή και την ιδιοδεκτικότητα. Τέλος, μειώνουν τους καρδιακούς παλμούς και την αρτηριακή πίεση.
Η καλύτερη χρήση των kettlebell για έναν υγιή άντρα είναι η ενδυνάμωση μέσης και πλάτης. Αν κι εσύ, όπως και οι περισσότεροι άντρες, περνάς το 8ωρο (και βάλε) καθισμένος σε μία καρέκλα, τότε σίγουρα κάποια στιγμή θα αντιμετωπίσεις πρόβλημα σε αυτές τις περιοχές. Το 60%-80% του πληθυσμού αντιμετωπίζει οσφυαλγίες και πόνους στην πλάτη κάποια στιγμή στη ζωή του. Το βασικό πλεονέκτημα των kettlebell είναι ότι δυναμώνουν τους μυς της σπονδυλικής στήλης. Οι μύες αυτοί βοηθάνε στην «απορρόφηση» φορτίου από τους σπονδύλους, στην κατανομή τους σε όλη τη σπονδυλική στήλη και τη σταθεροποίησή τους. Συγκεκριμένες ασκήσεις, όπως οι αιωρήσεις και τα snatches, βοηθούν στην ανάπτυξη αντοχής στους εκτείνοντες μυς της σπονδυλικής στήλης, μειώνοντας έτσι τους κινδύνους τραυματισμών στην πλάτη. Ταυτόχρονα, δυναμώνει ο κορμός και ο εγκάρσιος κοιλιακός. Επίσης, η συγκεκριμένη προπόνηση θα σου δυναμώσει τους γλουτιαίους μυς. Αδύναμοι γλουτιαίοι αναγκάζουν τους μυς της σπονδυλικής στήλης να σηκώσουν από μόνοι τους το φορτίο. Εκτός από δύναμη, τα kettlebell αναπτύσσoυν ευλυγισία στους καμπτήρες του ισχίου. Οταν τα ισχία και οι μύες τους είναι σκληρά και χωρίς ευλυγισία, αναγκάζουν τη λεκάνη να στρέφεται προς τα εμπρός προκαλώντας οσφυαλγία. Οι βαλλιστικές ασκήσεις των kettlebell και κάποιες εδάφους αναπτύσσουν ευλυγισία στα ισχία. Τέλος, μπορούν να μειώσουν τα προβλήματα της αρθρίτιδας. Η επαναλαμβανόμενη βαλλιστική κίνηση κάποιων ασκήσεων έχει αποδειχθεί ότι κάνει καλό στις αρθρώσεις, δεδομένου πάντα ότι δεν κάνεις υπερβολές.
Στο μυαλό του Νισκοπουλου πάντα είναι χαραγμένες οι τελευταίες λέξεις του Ζονιν: «Πρέπει να προετοιμαστείς και να δώσεις εξετάσεις για πτυχίο προπονητή. Θα σου αλλάξει τη ζωή και τον τρόπο με τον οποίο γυμνάζεσαι». Το επόμενο αναπόφευκτο βήμα ήταν οι εξετάσεις. «Ενα από τα δυσκολότερα τεστ είναι τα 100 snatches με kettlebell 24 κιλών, που πρέπει να εκτελέσεις σε 5 λεπτά ενώ έχουν προηγηθεί μέρες εξαντλητικής προπόνησης», σου λέει ο Νισκόπουλος. Η προπόνηση δεν είχε καμία σχέση με όσα προγράμματα δύναμης ήξερε έως τότε. Η ίδια μυϊκή ομάδα έπρεπε να γυμνάζεται κάθε μέρα, αλλάζοντας την ένταση ή τον συνολικό όγκο προπόνησης. Μέσα σε δύο εβδομάδες είδε βελτίωση στους τραυματισμούς που τον ταλαιπωρούσαν μήνες, αλλά και σημαντική βελτίωση στη δύναμη και την αντοχή του. «Εχοντας τελειώσει τις εξετάσεις και με ανεβασμένη ψυχολογία ήμουν έτοιμος για την “προπόνηση αποφοίτησης”» λέει ο Νισκόπουλος. «Είκοσι λεπτά εξαντλητικής προπόνησης με τους εκπαιδευτές μας, με πολύ δυνατή μουσική και ατελείωτη αδρεναλίνη. Είκοσι λεπτά συνεχόμενα: 2 cleans, 1 πίεση ώμων και 3 βαθιά καθίσματα με δύο kettlebell των 24 κιλών. Οταν τελικά τελείωσα, ένιωσα ότι είχα κατακτήσει το Εβερεστ».
Το σημαντικό, όμως, είναι ότι εσύ δεν χρειάζεται να είσαι Ρώσος παλαιστής, στρατιώτης των ειδικών δυνάμεων ή ορειβάτης που ανεβαίνεις τις πλαγιές του Εβερεστ για να επωφεληθείς από τα Kettlebell. Η ευελιξία και η ποικιλία που μπορούν να προσφέρουν στο προπονητικό πρόγραμμα κάθε άντρα είναι το απόλυτο πλεονέκτημά τους. Πάρε κι εσύ ένα ζευγάρι kettlebell στα κιλά που σου ταιριάζουν και ξεκίνα. Το μόνο που μπορούν να σου κάνουν είναι ένα ακόμη καλύτερο σώμα.
Πηγή: www.menshealth.gr
