Κάππαρη: Ένας καλοκαιρινός διατροφικός «θησαυρός»

Επειδή η κάππαρη σίγουρα δεν σας “γεμίζει το μάτι”, η ανάγνωση αυτού του άρθρου είναι βέβαιο ότι θα σας κάνει να την εκτιμήσετε περισσότερο.

Γράφει η Χριστιάνα Αμπατζή (Διατροφολόγος – Διαιτολόγος)*

Τι είναι η κάπαρη;

Είναι ένα φυτό της Μέσης Ανατολής και της Μεσογείου που παράγει βρώσιμα μπουμπούκια και καρπούς. Η κάπαρη είναι ένας αγκαθωτός θάμνος που ευδοκιμεί σε βραχώδη και ξηρά εδάφη.

Η συγκομιδή της κάπαρης γίνεται στα τέλη της άνοιξης και στις αρχές του καλοκαιριού, όταν τα άνθη είναι ακόμα κλειστά και οι καρποί ανώριμοι. Αφού τυλιχτούν σε ύφασμα για μία ημέρα, η κάππαρη τοποθετείται σε βαρέλια με άλμη και ξύδι, όπου αποθηκεύεται για αρκετές εβδομάδες.

Κατά τη διαδικασία της ζύμωσης παράγονται καπρικό οξύ και γλυκοζίτες του μουστάρδιου ελαίου, τα οποία δίνουν στην κάπαρη τη χαρακτηριστική πικάντικη γεύση της, που θυμίζει μουστάρδα.

Ποια είναι τα οφέλη και οι ιδιότητές της;

Η κάπαρη είναι γεμάτη βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά, γεγονός που έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων. Οι δευτερογενείς μεταβολίτες είναι χημικές ουσίες των φυτών που έχουν αντιοξειδωτικές, αντιβιοτικές και μυκητοκτόνες ικανότητες χωρίς να συμμετέχουν άμεσα στη μεταβολική διαδικασία.

Η κάπαρη περιέχει φυτοστερόλες, ασβέστιο, φυλλικό οξύ, βήτα καροτίνη, (βιταμίνη Α), φυλλοκινόνη (βιταμίνη Κ), μαγνήσιο, κάλιο και νάτριο εκτός από φυλλοκινόνη (βιταμίνη Κ). Παραδοσιακές χρήσεις της κάπαρης αναφέρονται εδώ και αιώνες ως θεραπευτικό μέσο.

Πολυάριθμα βιοδραστικά φυτοχημικά έχουν απομονωθεί και ταυτοποιηθεί από διάφορα μέρη της κάπαρης και είναι υπεύθυνα για τις διάφορες φαρμακολογικές της δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της καμφοράς και της κερκετίνης.

Πρόκειται για φλαβονοειδή, μια κατηγορία δευτερογενών μεταβολιτών που βρίσκονται στα φυτά και δίνουν στα φρούτα και τα λαχανικά ένα λαμπερό χρώμα για να τα προστατεύουν από την υπεριώδη ακτινοβολία που εκπέμπει ο ήλιος. Παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στη θωράκισή τους από παθογόνους μικροοργανισμούς.

Αναγνωρίζονται ευρέως ως αντιοξειδωτικά και η κατανάλωσή τους στην τροφή φαίνεται να είναι ευεργετική για την υγεία μας, καθώς εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες που δημιουργούνται στον οργανισμό μας. Οι αρχαίοι κατανάλωναν τις ρίζες της κάπαρης για τη θεραπεία παθήσεων του ήπατος και των νεφρών, της παράλυσης, των αιμορροΐδων και του σακχαρώδη διαβήτη.

Πως μπορούμε να την εντάξουμε στη διατροφή μας;

Σε σαλάτες όπως η κρητική σαλάτα με ντομάτα, φέτα και ντάκο, σε μακαρόνια alla puttanesca, σε πίτσα και σε άλλα πιάτα, η κάπαρη προσθέτει πικάντικο άρωμα και γεύση σε σάλτσες ζυμαρικών όπως η ιταλική μακαρονάδα alla puttanesca, και ίσως την έχετε παρατηρήσει σε πιάτα όπως το κοτόπουλο piccata.

Είναι επίσης συστατικό της γνωστής σάλτσας ταρτάρ που μπορεί να συνοδεύσει ψάρια, κρέας και κρύα πιάτα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την κάπαρη και τα μούρα κάπαρης ως υποκατάστατο των ελιών για να γαρνίρετε ορεκτικά όπως το κοκτέιλ Μαρτίνι, αν προτιμάτε τη γεύση τους.

Γενικά, μπορεί να προστεθεί σε οποιοδήποτε πιάτο, εφόσον σας αρέσει η γεύση του. Ταιριάζει ιδιαίτερα καλά με βότανα όπως το θυμάρι, ο βασιλικός και η ρίγανη.

Πηγή: www.fmh.gr