Τσικνοπέμπτη και το έθιμο, πέραν του τσικνίσματος, απαιτεί και έξοδο.

Όσο το δυνατό πιο οικονομική βέβαια, σε τούτη την περίοδο της οικονομικής (και όχι μόνο) κρίσης που μαστίζει την Ελλάδα… Την ημέρα αυτή σύμφωνα με την παράδοση καταναλώνονται μεγάλες ποσότητες από ψητό κρέας.

Βέβαια, η επιλογή της Πέμπτης δεν είναι τυχαία αφού την Τετάρτη και την Παρασκευή σύμφωνα με τη Χριστιανική παράδοση είναι ημέρες νηστείας κι επιπλέον η Τσικνοπέμπτη είναι η τελευταία Πέμπτη πριν τη Νηστεία, όπου μπορεί ο ορθόδοξος πιστός να καταναλώσει κρέας, καθώς η εβδομάδα που την ακολουθεί (εβδομάδα της Τυρίνης) δεν πρέπει να το περιλαμβάνει.

Η Τσικνοπέμπτη έχει ταυτισθεί με την υπερκατανάλωση κρέατος λίγες μέρες πριν τη Νηστεία. Για το λόγο αυτό θα κάνουμε μια προσπάθεια να «φωτίσουμε» τι σημαίνει ψητό και τι να προσέξετε κατά την ημέρα της Τσικνοπέμπτης, ώστε να αποφύγετε τις δυσάρεστες συνέπειες.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του «ψητόυ στα κάρβουνα»;

- Τα ψητά στα κάρβουνα αποτελούν έναν εύγευστο τρόπο μαγειρικής. Ως εκ τούτου, επειδή είναι εύγευστα, δε χρειάζονται περίτεχνες σως και ντρέσιγκς που προσθέτουν θερμίδες!

- Ωστόσο, ένα καλό μαρινάρισμα πριν το ψήσιμο είναι απαραίτητο. Έτσι δίνετε πιο πλούσια γεύση, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι το μαρινάρισμα είναι προστατευτικό έναντι των χημικών ουσιών που παράγονται με το ψήσιμο πρωτεϊνούχων τροφίμων σε υψηλή φωτιά (πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες, ετεροκυκλικές αμίνες). Για τις πρωτεϊνούχες τροφές (κρέας, ψάρι) προτιμήστε «μαρινάδες» που έχουν βάση το λεμόνι και το ξύδι.

- Αν θέλετε να ρίξετε κάτι πάνω στο κρέας ή το ψάρι μετά το ψήσιμο προτιμήστε το λεμόνι, πέρα από τη γεύση λειτουργεί επιπλέον προστατευτικά έναντι των δυσάρεστων χημικών ουσιών που παράγονται.

Ποια είναι η διατροφική «παγίδα» της Τσικνοπέμπτης;

Η Τσικνοπέμπτη έχει ταυτισθεί με την υπερκατανάλωση κρέατος λίγες μέρες πριν τη Νηστεία. Το πιο σύνηθες φαινόμενο μετά το φαγοπότι της Τσικνοπέμπτης είναι οι ενοχλήσεις στο γαστρεντερικό μας σύστημα, όπως το απλό φούσκωμα ή ο οπισθοστερνικός καύσος (κάψιμο στον οισοφάγο), αλλά και τα ανεβασμένα τριγλυκερίδια και χοληστερόλη αίματος.

Ωστόσο, ακόμη αν η ημέρα επιβάλλει παϊδάκια, λουκάνικα, μπριζόλες και κοκορέτσια, έχετε πάντα και την επιλογή να μην επιβαρύνετε τόσο πολύ την υγεία σας! Είτε επιλέξετε να ψήσετε στο σπίτι είτε αποφασίσετε να βγείτε έξω, υπάρχουν κάποιες βασικές συμβουλές που μπορεί να ακολουθήσει κανείς και να αποφύγει τα προβλήματα να σοβαρέψουν.

Συμβουλές για τη σιλουέτα και την υγεία σας την Τσικνοπέμπτη

Προετοιμαστείτε κατάλληλα
Αν το βράδυ γνωρίζετε ότι θα ψήσετε ή ότι θα βρεθείτε σε μεγάλο τραπέζι προτιμήστε την ίδια μέρα το μεσημέρι την κατανάλωση ζυμαρικών ή ρυζιού. Επίσης, μπορείτε να προτιμήσετε την κατανάλωση βραστών ή ωμών λαχανικών. Σε καμία περίπτωση μην πάτε στο τραπέζι νηστικοί, καθώς υπάρχει κίνυνος να καταναλαώσετε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού.

Επιλέξτε το κατάλληλο κρέας
Επιλέξετε τα κρέατα που θα καταναλώσετε να έχουν όσο το δυνατόν λιγότερο λίπος όπως είναι το κοτόπουλο ή το ψαρονέφρι. Στα υπόλοιπα είδη κρεάτων όπως για παράδειγμα στις μπριζόλες, μπορείτε να αφαιρείτε οι ίδιοι το δέρμα και το όποιο ορατό λίπος. Αν θελήσετε παϊδάκια μη χορτάσετε με αυτά, 1-2 είναι αρκετά. Τέλος, αποφύγετε τα λουκάνικα εκτός αν είστε σίγουροι για τον προμηθευτή σας και την ποιότητα του κρέατος που έχει επιλέξει, γιατί εκτός από μεγάλες ποσότητες λιπαρών, περιέχουν και πολύ αλάτι.

Προσέξτε τα συνοδευτικά
Η ημέρα λέγεται Τσικνοπέμπτη και παραδοσιακά υπάρχει για να ψήσετε κρέας. Γι’ αυτό λοιπόν δεν έχουν θέση στο τραπέζι ούτε σουφλέ, ούτε πίτες, ούτε άλλα περιττά εδέσματα. Προσθέτουν πολύ περισσότερες θερμίδες και λίπος, χωρίς να τηρούν την παράδοση...

Μην ξεχνάτε τη σαλάτα
Συνδυάστε τα εύγευστα ψητά κρέατα με φρέσκιες σαλάτες και βραστά λαχανικά εποχής. Αποφύγετε τα ντρέσιγκ που έχουν λίπος, τα οποία δεν αναδεικνύουν την πλούσια γεύση των «ψητών».

Προτιμήστε ένα ελαφρύ επιδόρπιο
Προσοχή να δώσετε και στο επιδόρπιο. Προτιμήστε αυτό που έχει τα λιγότερα λιπαρά (ήδη μπορεί να έχετε καταναλώσει αρκετό λίπος μέσω του κρέατος..), όπως είναι το γιαούρτι ή τα φρούτα ή το γλυκό κουταλιού ή συνδυασμό τους. Για κανέναν λόγο μην προτιμήσετε λιπαρές τούρτες και πάστες, είπαμε είναι πιθανό να έχετε πάρει αρκετή ποσότητα λίπους (και μάλιστα κορεσμένου) από το κρέας...

Καταναλώστε το φαγητό σας αργά
Ο εγκέφαλος χρειάζεται 20-30 λεπτά για να λάβει το μήνυμα του κορεσμού. Τρώγοντας αργά αφενός δίνουμε τον απαραίτητο χρόνο στον εγκέφαλό μας να αντιληφθεί οτι χορτάσαμε και αφετέρου απολαμβάνουμε περισσότερο το φαγητό μας.

Τι άλλο να κάνετε;
Μη φοράτε πολύ στενά ρούχα, χαλαρώστε το πρώτο κουμπί αφού φάτε για να μη νιώθετε δυσφορία καθήμενοι αρκετή ώρα με την οικογένεια και τους φίλους στο «γιορτινό» τραπέζι.

Και την επόμενη μέρα;
Την επόμενη της Τσικνοπέμπτης εφόσον έχετε καταναλώσει ικανή ποσότητα κρέατος προτιμήστε ως κύριο πιάτο όσπρια ή ζυμαρικά ή βραστά λαχανικά. Το ίδιο να κάνετε και στο υπόλοιπο της εβδομάδας, μη προτιμώντας το κόκκινο κρέας, είναι γνωστό ότι η κατανάλωσή του δεν πρέπει να ξεπερνά τη 1 φορά/ εβδομάδα (αν είστε ενήλικας, δεν έχετε έλλειψη σιδήρου και ανήκετε στο γενικό πληθυσμό)..

Άν τσικνίσω σπίτι;
Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα να πάτε σε ταβέρνες για το παραδοσιακό τσίκνισμα, διατροφικά είναι ίσως η καλύτερη επιλογή να καθίσετε στο σπίτι και να ψήσετε στο γκριλ του φούρνου. Σ’ αυτή τη περίπτωση, όλα τα λιπαρά θα λιώσουν και θα στάξουν αντίθετα με το ψήσιμο στο ταψί που θα μας δελέαζε με το ζουμάκι του.

Η καλή παρέα θα είναι η μοναδική απαραίτητη προϋπόθεση για να περάσετε καλά σήμερα και να ξεχαστείτε έστω και για λίγο από τα προβλήματα της καθημερινότητας!

Ειρήνη Κύρα & Δημήτρης Μπερτζελέτου
ww.mednutrition.gr

Η «κνίσα», δηλαδή η τσίκνα, η μυρωδιά του σφαγμένου κρέατος που καίγεται, ήταν το αγαπημένο έδεσμα των… θεών του Ολύμπου, σύμφωνα με τους αρχαίους ημών προγόνους. Τιμώντας αυτή την παράδοση, αιώνες αργότερα η πλειοψηφία των Ελλήνων επιμένουν να γιορτάζουν την Τσικνοπέμπτη με λουκούλλεια δείπνα γεμάτα λιπαρά κρέατα, τηγανητά συνοδευτικά και υψηλές ποσότητες αλκοόλ.

Κι όμως, δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι οι κραιπάλη της Τσικνοπέμπτης αποτελεί επιλογή όχι μόνο επιβλαβή προς την υγεία αλλά και λιγότερο απολαυστική σε σχέση με τα χορτοφαγικά εδέσματα που μας προτείνουν να δοκιμάσουμε. Για όσους επιθυμούν να προστατεύσουν την υγεία και τη σιλουέτα τους, οι χορτοφάγοι ευαγγελίζονται μια διαφορετική κουζίνα την εφετινή Τσικνοπέμπτη, τονίζοντας ότι η απόλαυση δεν περνά αναγκαστικά μέσα από… την τσίκνα.

 

Γιορτάζει με... όσπρια

«Η Τσικνοπέμπτη για μένα συμβολίζει το καρναβάλι, το χορό, τα μασκαρέματα. Σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί μια ευκαιρία για βαριά γεύματα με τεράστιες μερίδες από ανθυγιεινά λιπαρά πιάτα», σχολιάζει η κυρία Ελένη Τσικουριάδου, φοιτήτρια οδοντιατρικής. Η ίδια ανήκει στην μειοψηφία των Ελλήνων που επιμένουν να γιορτάζουν την Τσικνοπέμπτη με ευφάνταστα πιάτα από ψητά λαχανικά συνδυασμένα με τυρί, πατάτες στα κάρβουνα, ρεβυθοκεφτέδες, φάβα και (για τους πιο τολμηρούς) κεμπάπ από… σόγια. «Είναι αλήθεια ότι δεν ανήκει στην κουλτούρα του Έλληνα το να πλάσει μπιφτεκάκια από σόγια! Ωστόσο, πιστεύω ότι με σταδιακά βήματα μπορούμε όλοι να κινηθούμε προς χορτοφαγικές ή τουλάχιστον πιο υγιεινές επιλογές στη διατροφή μας. Στο κάτω κάτω, όλες οι ελληνικές ταβέρνες προσφέρουν λαχταριστά πιάτα λαχανικών, αρκεί να έχουμε τη διάθεση να τα ανακαλύψουμε μέσα στα μενού τους», καταλήγει η κυρία Τσικουριάδου.

 

«Διατροφικά σφάλματα»

«Η παράδοση της Τσικνοπέμπτης περιλαμβάνει ορισμένα από τα πιο συχνά διατροφικά σφάλματα», σχολιάζει μιλώντας στο «Βήμα online» ο κ. Γιάννης Χρύσου, κλινικός διαιτολόγος και γενικός γραμματέας του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής. «Καταναλώνονται κατά κόρον λιπαρά κρέατα (όπως πανσέτες και παϊδάκια), τα οποία όμως όταν τρώγονται σε μεγάλες ποσότητες σχετίζονται με μεγάλα ποσά θερμίδων και υψηλό ποσοστό λίπους και χοληστερόλης. Παράλληλα, οι Έλληνες συνηθίζουν να συνοδεύουν τα ήδη παχυντικά κρέατα με τηγανητά ορεκτικά ή λιπαρές αλοιφές, ενώ επιμένουν να πίνουν υψηλές ποσότητες αλκοόλ. Με μικρές αλλαγές στις εν λόγω συνήθειες μπορεί κάποιος να απολαύσει την παραδοσιακή αυτή γιορτή, χωρίς να επιβαρύνει την υγεία του ή τη σιλουέτα του», καταλήγει ο κ. Χρύσου.

 

«Δεν είναι μόνο τσίκνα»

Για όσους, άλλωστε, δεν μπορούν να αναλογιστούν Τσικνοπέμπτη χωρίς κρεοφαγία, μία οικογενειακή ταβέρνα από την Κρήτη – η οποία έχει κερδίσει διθυραμβικές κριτικές από ιστοσελίδες σε όλη την Ευρώπη – έχει την απάντηση: «βιολογική… ταβέρνα». «Όλα μας τα προϊόντα είναι βιολογικής καλλιέργειας, ενώ τα κρέατά μας προέρχονται από πιστοποιημένους βιολογικούς κτηνοτρόφους», σχολιάζει ο κ. Μανώλης Φουντουλάκης, υπεύθυνος της ταβέρνας «Bio-Πέτρινο». «Προσπαθούμε μέσα από τα βιολογικά μας προϊόντα να ωθήσουμε τους πελάτες μας σε μια άλλη θεώρηση της διατροφής. Ακόμα και στους φανατικούς κρεοφάγους προτείνουμε πιάτα που συνδυάζονται με βιολογικά λαχανικά ή άγρια χόρτα, ώστε να αντιληφθούν ότι η απόλαυση στην κουζίνα δεν περνά μόνο μέσα από την… τσίκνα», τονίζει ο κ. Φουντουλάκης.

 

Τα 5 συχνότερα λάθη της Τσικνοπέμπτης:

1. Κατανάλωση λιπαρών κρεάτων (πχ. πανσέτα, παϊδάκια κλπ)

2. Κατανάλωση συνοδευτικών πλούσιων σε «άχρηστες» θερμίδες (πχ. αλοιφές με λιπαρή βάση, όπως ρώσικη σαλάτα, τυροκαφτερή κλπ)

3. Βραδινό φαγητό σε προχωρημένη ώρα της νύχτας

4. Υψηλή κατανάλωση κρασιού

5. Επιμονή στα τηγανητά (πχ. πατάτες, κολοκυθάκια, πιπεριές κλπ) αντί για τα ψητά λαχανικά

Για μια πιο υγιεινή τσικνοπέμπτη επιλέξτε…

-Αντί για αρνίσια παϊδάκια… παϊδάκια κοτόπουλο

-Αντί για χοιρινό γύρο ή λουκάνικα… χοιρινό ψαρονέφρι

-Αντί για τηγανητές πατάτες… πατάτες ψητές στα κάρβουνα με προσθήκη λίγου βουτύρου

-Αντί για χοιρινό ή αρνίσιο κεμπάπ… κεμπάπ σόγιας

-Αντί για τυροκαφτερή… φάβα

-Αντί για τηγανητά κολοκυθάκια/μελιτζάνες… βραστά λαχανικά

-Αντί για τηγανητές κροκέτες… ψητά μανιτάρια γεμιστά με τυρί

 

 

{fcomments}

Είμαστε μια ανάσα από την Τσικνοπέμπτη κι έτσι ας προτείνουμε μερικά πιάτα για εσάς και την παρέα σας. Βέβαια, την τιμητική του θα έχει το κρέας...

 

Ψαρονέφρι με γλυκιά πάπρικα και γραβιέρα από τον Λευτέρη Λαζάρου

 

Υλικά:

4 μέτρια ψαρονέφρια

250γρ γραβιέρα

1 κ.σ. πάπρικα γλυκιά

150ml ελαιόλαδο

Αλάτι/Πιπέρι

Εκτέλεση:

Καθαρίστε τα ψαρονέφρια από ίνες και νεύρα. Με ένα κοφτερό μαχαίρι, τρυπήστε τα προσεκτικά.

Αλατοπιπερώστε καλά τα φιλέτα και πασπαλίστε τα με πάπρικα μέσα-έξω.

Κόψτε την γραβιέρα σε λεπτά μπαστουνάκια και γεμίστε με αυτά τα φιλέτα, προσέχοντας να μη «σπάσουν».

Λαδώστε καλά το κρέας και ψήστε το στο φούρνο στους 180-200 βαθμούς μέχρι να ροδίσει απ’ όλες τις πλευρές.

Tip: Αν τα φιλέτα ανοίξουν, μπορείτε να κλείσετε τις άκρες τους με μερικές οδοντογλυφίδες.

 

Χωριάτικα λουκάνικα με μπριζολάκια και λαχανικά από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου

Υλικά: 

 

6 χωριάτικα λουκάνικα

2 μπριζολάκια λαιμού

1 πράσο, κομμένο σε λεπτές φέτες

2 καρότα, κομμένα σε λεπτές φέτες

2 κλωνάρια σέλερυ, κομμένα σε λεπτές φέτες

2 κρεμμύδια, ψιλοκομμένα

1 σελινόριζα, κομμένη σε χοντρό καρέ

10 πατάτες baby

2 φλ. τσαγιού ζωμό λαχανικών

Λίγο μαϊντανό, ψιλοκομμένο

Λίγη γλυκιά πάπρικα

Λίγο λεμόνι

3-4 κ.σ. ελαιόλαδο

Αλάτι/Πιπέρι

Εκτέλεση:

Κόψτε τα μπριζολάκια και τα λουκάνικα σε μικρά κομμάτια. Σε μια κατσαρόλα, βάλτε λίγο λάδι «να κάψει» και τσιγαρίστε τα.

Σβήστε με κόκκινο κρασί και αφήστε το μισό να εκατμιστεί, τρίβοντας τον πάτο της κατσαρόλας με μια ξύλινη κουτάλα για να ρευστοποιηθούν τα υλικά που ενδεχομένως κόλλησαν.

Σε ένα βαθύ τηγάνι, σοτάρετε το κρεμμύδι, το πράσο και το σέλερυ μέχρι να γίνουν διάφανα –όχι να ροδίσουν.

Προσθέστε το κρέας, τις πατάτες και το καρότο και τρίψτε φρέσκο πιπέρι. Συμπληρώστε το ζωμό λαχανικών μέχρι τα υλικά να μισοσκεπαστούν.

Βράστε σε χαμηλή φωτιά για περίπου 40 λεπτά, χωρίς να σκεπάσετε την κατσαρόλα.

Όταν η σάλτσα δέσει και τα υλικά μαλακώσουν, «κατεβάστε» την κατσαρόλα απ’ τη φωτιά και πασπαλίστε το φαγητό σας με λίγη πάπρικα.

Σερβίρετε τα λουκάνικα με φρέσκο μαϊντανό και λίγο λεμόνι.

Μοσχαρίσια παϊδάκια με μπίρα και δαμάσκηνα από τον Άκη Πετρετζίκη

 

Υλικά:

1,5 κιλό παϊδάκια μοσχαρίσια (σιδηρόδρομος)

2 κ.σ. ελαιόλαδο

1 κ.σ. πελτέ ντομάτας

2 ποτήρια νερού μπύρα μαύρη

2 κρεμμύδια, ψιλοκομμένα

4 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένο

4 καρότα, κομμένα σε ροδέλες

Λίγο θυμάρι

1 φύλλο δάφνη

10-12 δαμάσκηνα ξερά

1 κύβο μοσχάρι ή κοτόπουλο (προαιρετικά)

Αλάτι/Πιπέρι

Εκτέλεση:

Στεγνώστε καλά τα παϊδάκια, σκουπίζοντάς τα με απορροφητικό χαρτί και αλατοπιπερώστε όλες τις πλευρές τους.

Σοτάρετε σε ένα τηγάνι το κρέας μέχρι να ροδίσει απ’ όλες τις πλευρές.

Αφού τελειώσετε με το σοτάρισμα του κρέατος, βγάλτε το απ΄το τηγάνι και αφήστε το να… περιμένει σε ένα μπολ. Στο ίδιο τηγάνι σοτάρετε τα κρεμμύδια μέχρι να καραμελώσουν.

Προσθέστε τον πελτέ και το σκόρδο και σοτάρετε σε χαμηλή φωτιά.

Ανεβάστε τη θερμοκρασία και προσθέστε την μπίρα. Βράστε τη σάλτσα μέχρι να μειωθεί περίπου στο μισό.

Βάλτε στο τηγάνι το ζωμό, τα καρότα, τη δάφνη, το θυμάρι, τα δαμάσκηνα και το κρέας. Αν το τηγάνι που χρησιμοποιήσατε δεν μπαίνει στο φούρνο, χρησιμοποιείστε μια γάστρα.

Σε προθερμασμένο στους 160 βαθμούς φούρνο, ψήνετε τα παϊδάκια για 2-2,5 ώρες –μέχρι το κρέας να μαλακώσει.

Βγάλτε το φαγητό από το φούρνο και αφαιρέστε από το τηγάνι/γάστρα το κρέας. Περιχύστε το ζωμό σε ένα κατσαρολάκι και σιγοβράστε μέχρι να μειωθεί στο μισό. Όταν η σάλτσα σας είναι έτοιμη, περιχύστε το κρέας.

Αρνάκι με μουστάρδα με κεφαλογραβιέρα από τον Ηλία Μαμαλάκη

 

Υλικά:

1 ½ κιλό αρνάκι ( 2 μπουτάκια με το κόκαλο)

250 γρ. κεφαλογραβιέρα κομμένη σε κύβους

1 κιλό πατάτες κομμένες σε ακανόνιστα κομμάτια

1 κρεμμύδι, ψιλοκομμένο

4 σκελίδες σκόρδου

1 κ.σ. μουστάρδα

Χυμός από 2 λεμόνια

Λίγη ρίγανη

Λίγο μαϊντανό ψιλοκομμένο

1 κύβο λαχανικών διαλυμένο σε ½ φλιτζάνι του τσαγιού καυτού νερό (προαιρετικά)

½ φλιτζάνι του τσαγιού ελαιόλαδο

Αλάτι/Πιπέρι

Εκτέλεση:

Καθαρίστε τις σκελίδες του σκόρδου και γεμίστε μ’ αυτές τα μπουτάκια, αφού πρώτα τους κάνετε μερικές σχισμές με ένα κοφτερό μαχαίρι.

Βάλτε το κρέας και τις πατάτες σε ένα ταψί, σκορπίστε ανάμεσά τους το κρεμμύδι και αλατοπιπερώστε.

Χτυπήστε στο μπλέντερ το λάδι, το χυμό από τα λεμόνια, τη μουστάρδα, τη ρίγανη και τον διαλυμένο κύβο λαχανικών. Στη συνέχεια, περιχύστε το φαγητό σας με το μείγμα και προσθέστε λίγο λάδι.

Σκεπάστε με αλουμινόχαρτο το ταψί και βάλτε το να ψηθεί για 1,5 περίπου ώρα στους 180-200 βαθμούς.

Αφαιρέστε το αλουμινόχαρτο και σκορπίστε τους κύβους του τυριού ομοιόμορφα στο ταψί. Συνεχίστε το ψήσιμο μέχρι να ροδίσει το τυρί και το αρνάκι.

Πασπαλίστε με φρέσκο μαϊντανό και σερβίρετε.

 

{fcomments}